پشم شیشه در زبان انگلیسی به  fiberglass, rockwool, glass wool اطلاق میشود. پشم شیشه از انواع  الیاف معدنی است که در واقع پشم شیشه نوعی عایق حرارتی صوتی میباشد که متشکل از مواد بازیافت شده از شیشه ذوب شده همراه با مقداری ماسه معمولی و رزین است. الیاف پشم شیشه بسیار کوچک و ریز است وسوزنی شکل می باشد. یک رول از پشم شیشه معادل حداقل 10 بطری شیشه بازیافتی است. پشم شیشه به صورت رشته  های پشم شیشه یا شیشه ای تولید می شود و شامل الیاف استوانه ای نسبتا کوتاه طولی است. اصطلاح پشم نیز مترادف با فیبر بازیافتی یا ضعیف شده میباشد.

استفاده از پشم شیشه در سطح جهانی بیش از 70 سال سابقه دارد و در ایران در حدود 40 سال است که صنعتگران  در بخش های خصوصی و دولتی این الیاف را تولید میکنند. هرچمد در بازه گسترده تری میتوان گفت که به طور کلی استفاده و تولید الیاف معدنی به سال 1800 میلادی در بخش بین المللی میرسد.

انواع پوشش پشم شیشه

1.  فویل آلومینیومی

2.  بافت سیاه شیشه ای

3.  الیاف پارچه ای شیشه ای

کاربری پشم شیشه

1.  عایق دیوار حفره

2.  کاشی های سقف

3.  دیوار پرده

4.  مجرای لوله کشی

5.  عایق صوتی

6.  عایق حرارتی

7.  ساندویچ پانل ها

8.  کانال های هوایی که قبلا عایق شده اند

9.  ساخت مخازن

10.  کاربری های گوناگون صنعتی وساختمانی و…

محدوده دمایی مناسب برای پشم شیشه

بازه دمایی متعادل برای پشم شیشه در کاربردهای گوناگون از منفی صد و نود وپنج درجه سانتیگراد تا صد و بیست درجه سانتی گراد است. اما در کاربرد های خاص این بازه دمایی به 450 درجه سانتیگراد می رسد.

مقاومت دمایی پشم شیشه

پشم شیشه نیز مانند سایر عایق ها تا دمای خاصی قادر به تحمل دما میباشد که آستانه دمایی پشم شیشه تا 550 درجه سانتیگراد است اما با این تفاوت که پشم شیشه نقشی در روند توسعه آتش سوزی ندارد و گازهای گلخانه ای و سمی در هنگام آتش سوزی  از خود تولید نمیکند.

شاخص های فنی پشم شیشه

مهمترین عوامل انتخاب پشم شیشه خوب عبارتند از:

1.  دانسیته (density)

2.  ضخامت(thickness)

3.  نوع لفاف یا روکش(facing)

v  لازم به ذکر است که نوع لفاف نسبت به خود پشم شیشه مهمتر است زیرا تا وقتی که عایق پشم شیشه رطوبت فضا را جذب نکند , تعیین نوع لفاف می تواند به بهترین صورت وظیفه عایق بودن خود را جذب نماید.

چگالی پشم شیشه

چگالی این عایق گستره ای بین 24 تا 96 کیلوگرم بر متر مکعب می باشد و مقاومت فشاری کمی دارد و لازم به ذکر است که یکی از مزایای پشم شیشه تنوع در چگالی آن است.

تجهیزات ایمنی در برابر پشم شیشه

بنابر تحقیقات متعدد دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که الیاف پشم شیشه سرطان زا می باشد و مولد بیماریهای ریوی و پوستی میباشد. این سرطان زایی پشم شیشه حتی بر روی حیوانات و هرگونه بافتی تأثیر بسزایی دارد و ایجاد تومور میکند. لذا هنگام کار نباید در تماس مستقیم با پشم شیشه بود و نصابین و کارگران هنگام کار باید حتما از عینک و دستکشها ,پوشش های یکبار مصرف و لباس های با آستین بلند استفاده کنند.

عایق صوتی بودن پشم شیشه

پشم شیشه با جذب انرژی صوتی باعث بهبود روند عملکرد صوتی دیوارها , کف , سقف و انتقال هرگونه آلودگی صوتی میشود.

پایداری زیستی محیطی پشم شیشه

پشم شیشه نه تنها موجب صرفه جویی در استفاده از انرزی می شود بلکه باعث کاهش تولید انرژی نیز می شود؛ بدین صورت که با ایجاد تعادل گرمایش و سرمایش مورد نیاز محیط باعث جلوگیری از اتلاف انرژی می شود. که این امر موجبات صرفه جویی از زمان در یافتن منابع مواد خام, تولید, توزیع و نصب و راه اندازی را فراهم می کند؛ که 84% آن از مواد بازیافتی ساخته شده و باعث کاهش دفع زباله و هدر نرفتن منابع با ارزش می شود.

مزایای پشم شیشه

1.  دارا بودن چگالی های متنوع

2.  سبک بودن عایق پشم شیشه

3.  آسانی در نصب آن

4.  کند سوزی و ضریب انتشار کم گاز سمی

5.  دارا بودن خاصیت آکوستیک

معایب پشم شیشه

1.  ساختار فیبری آن که در برابر رطوبت مقاومت کمی از خود نشان می دهد.

2.  ایجاد مشکلات پوستی ,ضعف در دید و مشکلات تنفسی و ریوی در تماس مستقیم

3.  مقاومت پایین پشم شیشه در برابر رطوبت

استفاده از فناوری نانو

با توجه به معایب یاد شده برای پشم شیشه امروزه به خوبی میتوان بر اساس فناوری نانو تکنولوژیک در انواع الیاف معدنی از جمله پشم شیشه باعث جلوگیری از هرگونه آسیب دیدگی آن میشود. استفاده از نانو باعث تولید چند نوع پشم شیشه با فناوری نوین را می دهد که در ذیل به آن اشاره شده است:

1.  پشم شیشه پلاست معمولی : از این محصول در سقف سوله های فلزی و یابین دیوارهای جداکننده استفاده می شود.

2.  پشم شیشه پلاست آنتی باکتریال : این نوع از پشم شیشه پلاست خاصیت ضد میکروب و قارچ زدگی را در بر دارد.

3.  پشم شیشه پلاست آنتی فایر: این محصول خاصیت ضد شعله ور شدن و گسترش حریق را دارد که باعث کند سوزی خود محصول و محیط اطراف آن می یاشد.

4.  پشم شیشه پلاست آنتی استاتیک: آنتی استاتیک بودن محصول در کارتن پلاست باعث ایجاد خاصیت ضد بار الکتریکی میشود و همچنین باعث شستشوی راحت پشم شیشه پلاست می شود.

فناوری های جدید در عایق پشم شیشه

از جدیدترین تولیدات پشم شیشه , میتوان به تولید پانلهای ایزواکوستیک اشاره نمود. این پانلها 4 نوع خواص کاربری دارند که  شامل:

1.  خواص جذبی صوتی بسیار بالا و کم نمودن آلودگی صوتی

2.  تفاوت بالا نسبت به رطوبت محیط(تا سقف 95% رطوبت نسبی)

3.  عکس العمل مناسب در برابر حریق

4.  رنگ بندی متنوع